Nasi klienci często pytają się nas o różne zagadnienia przy każdej nadarzającej się okazji, niezależnie czy to podczas targów rolniczych, szkoleń czy spotkań w terenie. Dużo pytań otrzymujemy również bezpośrednio na naszą skrzynkę mailową lub telefonicznie. To skłoniło nas do zamieszczenia najpopularniejszych pytań wraz z wyczerpującymi na nie odpowiedziami na naszej stronie. Zachęcamy do zadawana kolejnych pytań, na każde odpowiemy z przyjemnością.
odpowiedzi
Najczęściej zadawane pytania
Woda to niezbędny element do wzrostu i rozwoju uprawianych roślin. Możliwość jej pobrania przez rośliny jest uzależniona przede wszystkim od stopnia rozbudowania systemu korzeniowego.
Prawidłowo rozwinięty system korzeniowy to fundament każdej uprawnej rośliny. To od niego zależy zdolność rośliny do dłuższego przetrwania suchego okresu. Jeśli system korzeniowy ma małą masę i zajmuje niewielką powierzchnię w glebie, oznacza to duże ryzyko znacznego obniżenia plonu rośliny w obliczu wystąpienia suszy. Należy też zwrócić uwagę, że najlepsze warunki do prawidłowego rozwoju systemu korzeniowego panują w glebie o agregatowej strukturze. Taka struktura gleby zapewnia optymalny stosunek powietrzno-wodny i bilans cieplny.
W związku z tym powinniśmy dążyć do wzmocnienia struktury gruzełkowatej, co możemy łatwo uzyskać stosując nawozy wapniowe. Należy pamiętać, że dzięki systematycznemu zabiegowi wapnowania zapewniamy tworzenie agregatów bardziej porowatych i o strukturach kulistych, które zapewniają maksymalny rozrost systemu korzeniowego i możliwość maksymalnego pozyskiwania wody z gleby – tak istotnego dla uzyskania optymalnego plonu z danej uprawy. Decydując się na zakup nawozów wapniowych należy wybierać produkty na bazie mączki wapiennej charakteryzującej się najwyższą reaktywnością i rozpuszczalnością oraz wysoką zawartością aktywnego tlenku wapnia.
Wobec powyższego można stwierdzić, że wapnowanie gleby ma bezpośredni i pozytywny wpływ przeciwdziałanie negatywnym skutkom suszy.
Systematyczne wapnowanie gleby ma bezpośredni wpływ na utrzymanie prawidłowego odczynu gleby. Niedopuszczalnym zaniedbaniem jest nieuregulowane pH gleby, ponieważ od niego zależą fizyczne, chemiczne i biologiczne właściwości gleby oraz dostępność i przyswajalność składników pokarmowych. W kwaśnej glebie w miejsce kationów zasadowych, takich jak Ca2+, Mg2+ pojawia się wodór i glin, które w nadmiarze mają toksyczne działanie na roślinę. Konsekwencją czego jest mniejsza zdolność w pobieraniu składników pokarmowych i wody, negatywny wpływ na strukturę agregatową gleby oraz kondycję materii organicznej w niej zawartej. Ponadto, niedobór wapnia ogranicza rozwój systemu korzeniowego, jak i części nadziemnej rośliny, narażając ją na zmniejszoną odporność na stresy tj.: suszę czy wiosenne przymrozki.
W Polsce przeważają gleby kwaśne i bardzo kwaśne o odczynie poniżej krytycznej wartości pH 5,5. Wśród gleb użytkowanych rolniczo stanowią one blisko 60%, a należy mieć świadomość, że zakwaszenie gleb wiąże się ściśle z:
1. uruchomieniem toksycznego glinu (Al3+) i nadmierną akumulacją manganu (Mn2+),
2. zubożeniem glebowego kompleksu sorpcyjnego oraz wymywaniem składników pokarmowych do głębszych warstw gleby,
3. uwstecznieniem składników mineralnych wprowadzonych do gleby z nawozami, w tym przejście części składników pokarmowych w formę trudno przyswajalną dla roślin (dobrym przykładem jest fosfor, który tworzy nierozpuszczalne fosforany w niskim pH),
4. zmniejszenie aktywności drobnoustrojów glebowych biorących udział w procesach rozkładu substancji organicznej, przez co następuje zmniejszenie zawartości próchnicy w glebie.
Planując zakup nawozu wapniowego powinniśmy zwrócić uwagę na kilka kluczowych parametrów, które w istotny sposób wpływają na potencjał odkwaszający nawozu. Podstawą do agrochemicznej oceny jakości wapna nawozowego są:
1. zawartość wapnia, podawany na opakowaniu jako %-owy udział tlenku wapnia (CaO),
2. efektywność odkwaszająca, wyrażona jako współdziałanie dwóch parametrów: zawartości CaO oraz stopnia rozdrobnienia (zmielenia) surowca (tzw. reaktywność nawozu wapniowego),
3. rozpuszczalność w wodzie,
4. chemiczna forma nawozu (wapno tlenkowe czy węglanowe) oraz
5. zawartość składników niepożądanych, tj. metale ciężkie.
Wszystkie dane odnośnie powyższych parametrów można znaleźć w wydanym do produktu świadectwie analizy lub specyfikacji.
Istnieje kilka rodzajów wapna nawozowego, które obejmuje nie tylko związki wapnia, ale także magnezu i krzemu. W związku z tym, składniki chemiczne zawarte w produktach dostępnych na rynku nawozowym możemy podzielić na:
1. tlenki wapnia i magnezu
2. wodorotlenki wapnia i magnezu
3. węglany wapnia, magnezu i krzemu.
Podstawowym źródłem wapna nawozowego używanego w rolnictwie są naturalne skały wapienne poddane różnym procesom technologicznym. Nawozy węglanowe poddawane są tylko procesowi rozdrabniania (mielenia) krystalicznej skały, celem uzyskania odpowiedniego stopnia uziarnienia w nawozie. Natomiast nawozy tlenkowe poddawane są procesowi, w którym skałę węglanową poddaje się prażeniu w wysokiej temperaturze. W wyniku czego uzyskuje się tzw. wapno palone (tlenek wapnia (CaO) lub mieszaninę tlenku wapnia i magnezu) oraz dwutlenek węgla.
Wapno tlenkowe nadaje się głównie do stosowania na glebach cięższych, których odczyn zmienia się bardzo powoli. Na tych glebach nie występuje ryzyko gwałtownej zmiany odczynu (tzw. „przewapnowanie”) ponieważ gleby te charakteryzują się wysoką zdolnością buforową, a z drugiej strony jest możliwość szybszego osiągnięcia zamierzonego poziomu pH.
Natomiast na glebach lekkich bardziej celowe jest zastosowanie wapna węglanowego, które jest znacznie łagodniejsze w działaniu. W przypadku wapna węglanowego nie mamy niebezpieczeństwa „przewapnowania”, które negatywnie wpłynęłoby na wielkość uzyskanych plonów z uprawy. W nawożeniu zachowawczym wapno węglanowe możemy stosować również na glebach cięższych.
W latach 2019 – 2023 mamy możliwość otrzymania wsparcia w ramach programu pt.: „Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie”. Dofinansowanie udzielane będzie w ramach pomocy de minimis, na realizację przedsięwzięć skutkujących poprawą jakości środowiska, co zostanie potwierdzone opinią właściwej miejscowo Okręgowej Stacji Chemiczno–Rolniczej (OSCh-R).
Kto może ubiegać się o pomoc: Posiadacze użytków rolnych o powierzchni nieprzekraczającej 75 ha.
Co obejmuje dofinansowanie: Zakup wapna.
Czego nie obejmuje dofinansowanie: Kosztu transportu i rozsiewu nawozów wapniowych.
Okres kwalifikowalności kosztów: od 01.06.2019 r. do 31.10.2023 r.
Planowany okres przyjmowania dokumentów o refundacje kosztów: od 1 sierpnia 2019 r.
Miejsce składania dokumentów: Wojewódzkie Stacje Rolniczo-Chemiczne.
Więcej informacji na stronach:
https://www.schr.gov.pl/p,222,ogolnopolski-program-regeneracji-srodowiskowej-gleb-poprzez-ich-wapnowanie
http://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/ogolnopolski-program-regeneracji-gleb/nabor-2019/
Nie będzie błędem powiedzieć, że wapnować można przez cały rok. Niemniej jednak najlepszym terminem wapnowania jest późne lato lub jesień – okres poprzedzający siew przedplonów lub bezpośrednio po ich zbiorze, a przed zabiegiem podorywki. Na terenach o wyrównanej powierzchni, bez mocnych spadków, dopuszczalne jest również zastosowanie nawozów wapniowych w zimie. Zastosowane wapno powinno być równomiernie rozrzucone po polu i dokładnie wymieszane z całą warstwą gleby.